دکتر ندا اخوان اقدم

دانشیار پژوهشکده هنر

تحصیلات

1386) دکتری فرهنگ و زبان‌های باستانی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. موضوع رساله: « روایت شاهنامۀ فردوسی از تاریخ».

1379) کارشناسی ارشد فرهنگ و زبان‌های باستانی از دانشگاه تهران. موضوع پایان‌نامه: «بررسی هنرهای تجسمی در دورۀ میانۀ ایران: سفالگری و فلزکاری».

1373) کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران.

آثار منتشرشده:

1) مقاله‌ها و مدخل‌ها

1390) «دادستان دینیگ»، در فرهنگ آثار، ج 3.

1390) «دستور زبان اوستایی ویلیام جکسون»، در فرهنگ آثار، ج 3.

1390) «دستور زبان فارسی میانه‌ی کارل زالمان»، در فرهنگ آثار، ج 3.

1391) «ستایش زندگی به‌عنوان باور زردشتیان نقش یافته بر ظروف فلزی ساسانی»، کیمیای هنر، ش 2. (علمی-پژوهشی).

1392) «توصیۀ یک نیایش مانوی به خیرات دادن»، مقالۀ ترجمه شده در رنج و گنج (ارج‌نامۀ دکتر زرشناس).

1392) «مبانی تفسیری در حکمت ایران باستان و تأثیر آن بر تفسیر آثار هنری»، کیمیای هنر، ش 6. (علمی-پژوهشی).

1393) «تفسیر شمایل‌نگارانۀ صحنه‌های شکار در ظروف فلزی ساسانی»، کیمیای هنر، ش 12. (علمی-پژوهشی).

1393) «شخصیت خسرو انوشیروان»، مقالۀ ترجمه شده در مجموعه تاریخ جامع ایران، ج 2.

1394) «اشپولر، برتولد»، در دانشنامۀ ایران، ج 4.

1394) «اشکنوان»، در دانشنامۀ ایران، ج 4.

1394) «افراسیاب»، در دانشنامۀ ایران، ج 4.

1394) «افسوس»، در دانشنامۀ ایران، ج 4.

1394) «آشیکاگا، آتسوجی»، در دانشنامۀ ایران، ج 4.

1394) «نین‌هورساگ»، در فرهنگنامۀ زنان نامدار ایران و جهان، ج 2.

1395) «تفسیر آیین تشرف میتراییسم از دیدگاه نجوم ودایی»، مجموعه مقالات پژوهشکدۀ زبان‌های باستان میراث فرهنگی.

1395) «ریپکا، یان»، در دانشنامۀ جهان اسلام.

1395) «زالمان، کارل هرمان»، در دانشنامۀ جهان اسلام.

1395) «زردشتی، دین»، در دانشنامۀ جهان اسلام.

1395) «نقد و بررسی دایره المعارف هنر»، کیمیای هنر، ش 19. (علمی-پژوهشی).

1397) «آفرینش در دین زردشتی»، در دانشنامۀ ایران زمین.

1397) «حیات پس از مرگ در دین زردشتی»، در دانشنامۀ ایران زمین.

1397) «زبان و اسطوره» رابطه متقابل و جدایی ناپذیر»، مجموعه مقالات همایش زبان‌شناسی.

1397) «مزدک»، در دانشنامۀ ایران زمین.

1397) «مزدکی»، در دانشنامۀ ایران زمین.

1397) «هنر ساسانی: شمایل‌نگاری یا شمایل‌شکنی»، کیمیای هنر، ش 26. (علمی-پژوهشی).

1398) «اسپرغم در متون ایرانی کهن»، مطالعات ایرانی، دوره 18، ش 36. (علمی-ترویجی).

1398) «شوارتس، پاول»، در دانشنامۀ جهان اسلام.

1398) «مفهوم خرد در یهودیت و کیش زردشتی»، پژوهش‌های ادیانی، ش 13. (علمی-پژوهشی).

1399) «بیکرانگی تصویر و کرانمندی زبان در نقش‌برجسته‌های ساسانی»، فصلنامۀ هنرهای تجسمی هنرهای زیبا، دوره 25، ش 4. (علمی-پژوهشی).

1399) «ماسک به مثابۀ یک سلاح اهورایی همگام با صنعت مد»، در مجموعه مقالات همایش هنر در دوران بیماری‌های فراگیر: هنر و کرونا.

1399) «مفهوم رنج در کیش زردشتی و مسیحیت»، پژوهش‌های ادیانی، ش 15. (علمی-پژوهشی).

2) کتاب‌ها

2.1) تألیف

1396) بررسی ظروف فلزی ساسانی از دیدگاه نمادشناسانه. تهران: پژوهشکده هنر و فرهنگستان هنر.

1397) درآمدی بر تاریخ داستانی ایران پیش از اسلام. تهران: پژوهشکده هنر و فرهنگستان هنر.

1398) شمایلنگاری در دورۀ ساسانیان. یک بررسی تحلیلی. تهران: پژوهشکده هنر و فرهنگستان هنر.

2.2) ویراستاری

1397) آرمین‌نامه. تهران: فروهر.

2.3) ترجمه

1396) معنا در هنرهای تجسمی (مجموعه مقالاتی از اروین پانوسکی). تهران: چشمه. (چاپ دوم 1399.)

1399) هنر اشکانی (مجموعه مقالات). تهران: پژوهشکده هنر و فرهنگستان هنر.

طرح‌های پژوهشی

انجام طرح پژوهشی «بررسی ظروف فلزی ساسانی از دیدگاه نمادشناسانه» در پژوهشکدۀ هنر (همراه با گواهی حسن انجام کار).

انجام طرح پژوهشی «هنر داستان‌سرایی و تاریخ داستانی ایران» در پژوهشکدۀ هنر (همراه با گواهی حسن انجام کار).

انجام طرح پژوهشی «بررسی تزیینات و آرایه‌های نسخه‌های اوستا» در پژوهشکدۀ هنر (همراه با گواهی حسن انجام کار).

انجام طرح پژوهشی «هنر ساسانی: شمایل‌نگاری یا شمایل‌شکنی؟» در پژوهشکدۀ هنر (همراه با گواهی حسن انجام کار).

انجام طرح پژوهشی (تألیف و ترجمه) «هنر اشکانی، مجموعه مقالات» در پژوهشکدۀ هنر (همراه با گواهی حسن انجام کار).

انجام طرح پژوهشی «دانشنامه سکه‌های پادشاهان ساسانی» در پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری (طرح برون سازمانی).

انجام طرح پژوهشی «بازنمایی ضحاک در ادبیان ایران پیش از اسلام (متون اوستایی و پهلوی) و نگاره‌های شاهنامه» در پژوهشکدۀ هنر (همراه با گواهی حسن انجام کار).

مقالات سمینارها و سخنرانی‌ها

آذر 1391) «مبانی تفسیری در ایران باستان و تأثیر آن بر تفسیر آثار هنری». مهایش تفسیر اثر هنری (برگزار کننده پژوهشکدۀ هنر با همکاری دانشگاه هنر) تهران.

اسفند 1391) «آیین میتراییسم از نقوش تا نجوم». همایش ملی هنرهای آیینی (برگزار کننده پژوهشکده هنر با همکاری دانشگاه تبریز) تهران و تبریز.

اردیبهشت 1393) «گویش‌شناسی ایرانی و مسایل پیرامون آن». نشست تخصصی زبان‌های ایرانی درحال نابودی. (برگزار کننده گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه آزاد واحد ابهر) ابهر.

پاییز 1393) «نقش شکار گراز در طاق بستان و لایه‌های تفسیری آن». نشست تخصصی رویکردی نو به نقش‌برجسته‌های ساسانی (برگزار کننده پژوهشکده هنر با همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه هنر).

مهر 1394) «زبان و اسطوره؛ رابطه‌ای متقابل و جدایی ناپذیر». همایش بین‌المللی میراث زبانی. (برگزار کننده پژوهشکده زبان و گویش میراث فرهنگی).

بهمن 1394) «بررسی بازنمودهای مرگ در هنر و نمادهای زردشتی». نخستین همایش ملی مردم‌شناسی مرگ و زندگی) برگزار کننده پژوهشکده مردم‌شناسی سازمان میراث فرهنگی).

آبان 1395) «معناشناسی تاریخی «دستور» در بافت تاریخی». سومین همایش بین‌المللی زبان و گویش. مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی.

اردیبهشت 1396) «بیکرانگی تصویر و کرانمندی زبان در نقش‌برجسته‌های ساسانی». نشست تخصصی نسبت زبان و تصویر در هنر ایران پیش از اسلام. (برگزار کننده پژوهشکده هنر و فرهنگستان هنر).

دی 1397) «هنر ساسانی: شمایل نگاری یا شمایل شکنی». سخنرانی در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری.

سوابق آموزشی

تدریس واحدهای اسطوره و اسطوره‌شناسی و نیز تاریخ ایران بر اساس روایات ملی در دانشگاه.

راهنمایی و مشاوره و داوری چندین پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد د انش‌آموختگان رشتۀ فرهنگ و زبان‌های باستانی و هنر.

کارگاه‌ها

اسنفد 1394) طراحی و برگزاری کارگاه «کتیبه‌های ایران پیش از اسلام» در پژوهشکده هنر.

اسفند 1395) طراحی و برگزاری کارگاه «کتیبه‌خوانی» در پژوهشکده هنر.

شهریور 1396) طراحی و برگزاری کارگاه «نمادشناسی ظروف فلزی ساسانی» در پژوهشکده هنر.

اردیبهشت 1397) طراحی و برگزاری کارگاه «بررسی نسخه‌های اوستایی» در پژوهشکده هنر.

اردیبهشت 1398) طراحی و برگزاری کارگاه «نقد شمایل‌نگاری ساسانیان» در پژوهشکده هنر.

سوابق علمی و اجرایی

1389 – تا کنون: عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ هنر وابسته به فرهنگستان هنر.

فروردین 1379 – فروردین دستیار بخش ایرانشناسی. پژوهشگر و مؤلف مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی از فروردین ماه 1379 تا فروردین ماه 1388 و پژوهشگر وابسته و مؤلف همان مرکز از فروردین 1388 تا 1393.

عضو گروه پژوهشی یادگار باستان از سال 1391 تاکنون.

مدیر گروه پژوهشی یادگار باستان از شهریور 1395 تا 1400.

عضو گروه پژوهشی تاریخ هنر پژوهشکده هنر از 1389 تاکنون.

مدیر گروه تاریخ هنر پژوهشکده هنر از بهمن ماه 1390 تا اسفند 1392 و از دی ماه 1396 تا دی ماه 1398.

مدیر کمیته هنر ایران پیش از اسلام پژوهشکده هنر از فروردین 1393 تا دی ماه 1398.

عضو شورای پژوهشی پژوهشکده هنر از دی ماه 1390 تا اسفند 1392 و از دی ماه 1396 تا کنون.

عضو هیأت تحریریه نشریۀ کیمیای هنر (علمی پژوهشی) از 1391 تا کنون.

مدیر مسئول نشریۀ تخصصی «پژوهش‌نامه فرهنگ و زبان‌های باستانی» از خرداد 1397.

دبیر علمی نشست تخصصی تاریخ هنر ایران در آذر ماه 1392 (برگزار کننده هنر با همکاری فرهنگستان هنر).

دبیر علمی نشست «رویکردی نو به نقش‌برجسته‌های ساسانی» آذر ماه 1393 (برگزار کننده پژوهشکده هنر با همکاری فرهنگستان هنر و دانشگاه هنر).

دبیر علمی نشست تخصصی «بیناتصویری» خرداد ماه 1395. (برگزار کننده پژوهشکده هنر).

دبیر علمی نشست تخصصی «رابطه بین زبان و تصویر در هنر ایران پیش از اسلام» اردیبهشت ماه 1396 (برگزار کننده پژوهشکده هنر).

عضو هیئت علمی خمایش بین‌المللی میراث زبانی مهر ماه 1394 (برگزار کننده پژوهشکده زبان و گویش سازمان میراث فرهنگی).

نماینده پژوهشکده هنر در دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری در سال‌های 1390، 1395 و 1396.

عضو کمیته علمی سومین سمپوزیوم ملی روز جهانی گرافیک. اردیبهشت 1398.

طراح سوالات آزمون ورودی کارشناسی ارشد و دکتری برای سازمان سنجش و آموزش کشور از سال 1395 تا کنون.

داور و ناظر طرح‌های پژوهشی. کتاب‌ها و مقالات علمی و تخصصی متعدد.